Jerzy Granowski

NAKŁO ŚLĄSKIE

     Miejscowość wzmiankowana w 1372 roku jako własność Zbrosława, a w 1481 roku Szczepana. Nazwa oznacza mokre miejsce przy wodzie, mocno podmokłe grunty. Źródłosłów tej nazwy jest jednak bogatszy i według wybitnego językoznawcy, profesora K. Nitzsche, oznacza "osadę na kołach, czyli palach". W XVI wieku wieś należała do Nakielskich, którzy wznieśli tutaj prawdopodobnie swój zameczek. W 1671 r. Nakło otrzymał Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck, protoplasta bytomsko-siemianowickiej linii Donnersmarcków. Wieś pozostałą pod panowaniem Donnersmarcków do roku 1945. Stary XVI-wieczny zamek został przebudowany w stylu neogotyckim około 1856 r.
Już w XIV w. istniały tu wapienniki, czynne do 1959 r. kiedy przerobiono je na prażalnię dolomitu, wydobywanego w Bobrownikach koło Tarnowskich Gór. W XVI i XVII w. były tutaj kopalnie rud srebra i ołowiu, a w drugiej połowie XVIII i XIX wieku podziemna kopalnia rud żelaza. Oprócz właścicieli uległa zmianom liczba mieszkańców: w 1780 r. Nakło liczyło 96 mieszkańców w 1845 r. już 608 mieszkańców i 61 domów mieszkalnych.
Nakło należące do parafii w Żyglinie nie posiadało własnego kościoła, czy też własnej parafii przez prawie 200 lat. Sytuacja uległa zmianie 18 sierpnia 1892 roku, kiedy to wmurowano kamień węgielny pod budowie Kościoła. Głównym fundatorem i inicjatorem budowy był hrabia Łazarz Henckel von Donnersmarck. Konsekracja miała miejsce 24 października 1894 r. i dokonał jej biskup wrocławski kardynał Jerzy Kopp. Pierwszym proboszczem został ks. Rudolf Anderko. Jego następcą mianowano ks. Pawła Marxa, który był znany z walki o trzeźwość parafii. W 1899 r. hrabia Łazarz Henckel Donnersmarck założył placówkę Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Św. Karola Boromeusza, której był fundatorem. W roku 1911 rozpoczął działalność w Nakle Śląskim chór "Jutrzenka", który aktualnie znowu prowadzi swoją działalność.