KOLEJOWA POEZJA - Jerzy Zgorzałek i Jerzy Granowski

e-mail: Jak chcesz to napisz

Opracowanie - Jerzy Granowski - 17.05.2011r.

POWRÓT

KOLEJOWA POEZJA

KOLEJ INSPIRACJĄ ARTYSTÓW

Jerzy Zgorzałek - malarstwo
Jerzy Granowski - poezja

Jerzy Zgorzałek, malarstwem para się już około 45 lat. Swoje umiejętności poszerzał i utrwalał w pracowni wielkiego pejzażysty i pedagoga Jerzego Baurskiego. Ma za sobą wiele liczących się wystaw, publikacji prasowych oraz telewizyjno-radiowych. O jego twórczości został nakręcony 50 min. film dokumentalny. Malarz jest członkiem Guild Railway Artists w Angli. W 34-tej edycji WHO'S WHO IN ART (Anglia) ma swoją biografię, która nobilituje jego osiągnięcia. Poprzez temat obecnej twórczości artysta czuje się związany z Wolsztynem i działalnością Fundacji Era Parowozów, i stara się ją propagować na swoich wystawach. Cykl Wolsztyńsko-kolejowy Jerzego Zgorzałka powstawał w ciągu 5-ciu ostatnich lat. Po raz pierwszy w 100-lecie Parowozowni Wolsztyn w Muzeum M.Rożka w Wolsztynie Jerzy Zgorzałek wystawił 20 obrazów, następnie w 2008 roku w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, a w czerwcu 2009 r. w Wolsztyńskim Domu Kultury. W międzyczasie wybrane obrazy kolejowe tego cyklu prezentowane były na 3-ch corocznych wystawach Railart w Anglii. Wiele obrazów o tej tematyce zakupiło Muzeum Kolejnictwa oraz osoby prywatne. Od 1995 r. swoje prace eksponuje we własnej galerii, pracowni artystycznej w Warszawie oraz na stronie internetowej www.artgallery-reklama.com.pl.	Jerzy Granowski, dziennikarz, poeta, grafik - urodził się 26.02.1948 roku w Bochni. Ukończył Politechnikę Śl. na Wydziale Transportu Kolejowego oraz Uniwersytet Warszawski na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych. W latach 70. był członkiem Koła Młodych Literatów przy ZLP O/Katowice. Jest członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. Publikował wiersze w prasie śląskiej, PR Katowice oraz w 12. zbiorowych albumach poetyckich, jest autorem ebooka "Na żelaznych drogach" ze słuchowiskami o tematyce kolejowej. Słuchowiska: "Za pieniądze nawet do piekła" (1983), "Decyzje" (1984), otrzymały nagrody główne Polskiego Radia Katowice. Podczas Dni Rodzinnych Fiat Auto Poland w Tychach, wystawiał swoje linoryty, oleje, rysunek tuszem i rzeźbę w korze. Kilka linorytów wykorzystanych było w "Arkuszach Literackich STW" - Grudzień 2007r./Styczeń 2008r. Realizuje liczne projekty graficzne, exlibrisy oraz loga do wizytówek. Wystawy zbiorowe: 11.06.1995r. - Dzień Rodzinny, Tychy (Linoryty, oleje, rysunek tuszem). 23.06.1996r. - Dzień Rodzinny, Tychy (Linoryty, oleje i rzeźba w korze). Wystawy indywidualne: 22.06 do 31.08.2012r. - Klub "Orion" Tyskiej Spółdzielni Mieszkaniowej "Oskad" przy ul.Orzeszkowej 2 w Tychach (Linoryty).
Wyjazd z tunelu na wiadukt w Pilchowiczch	Wyobraźnia w tunelu ciemność łoskot kół strach zamknięte przerażone oczy śnią pobudzoną wyobraźnią i kłębkiem nerwów potykamy się o równo ułożone podkłady toru który prowadzi do białego światła nie wiadomo dokąd ale zawsze jest nadzieja mówią że ten co przeszedł na drugą stronę życia widział w oddali blask boski czy ziemski nikt nie wie nocą nawet robaczek świętojański budzi radość lecz złudną bliskość celu jedynie gwizd lokomotywy wyjeżdżającej z tunelowej czeluści wyrywa z zamyślenia i oznajmia koniec klaustrofobicznego strachu
Obrotnica kolejowa karuzela nie dla rozrywki a cieszy nie tylko maszynistę wskazuje azymut w przestrzeni gdzie stawać można w zawody z wiatrem szybując niczym orzeł ptak opuszczający gniazdo wchodzi na gałąź i leci wolny a lokomotywa z wachlarzowatej szopy wtacza się dostojnie wybiera kierunek i gna przed siebie ku zielonym światłom semaforów to szczególny kompas gdzie igłą magnetyczną szyny otwarte okno na świat sieci torowisk znaczonych spokojem podróżnych	"Wolsztyn - Kwietniowy dzien"
"Pm36-2 na przejeździe w Wolsztynie"	Piękna Helena ciężka gruba sapie i dyszy a z lekkością łabędzia mknie ze składem wagonów po wyznaczonej trasie zielone światło rozjazdy i tory wyznaczają cel niczym nić którą Ariadna wręczyła Tezeuszowi by po zabiciu Minotaura mógł wydostać się z labiruntu tu jednak nikt nikogo nie zabija a labiryntem sieć w której się nie błądzi przemyka żwawo ciagnąc welon pary i dymu niczym panna młoda idąca do ołtarza ślubować wierność i dozgonną miłość wolsztyńskiemu maszyniście
Na odludziu drewniana stacyjka tor jeden przy peronie nikt nie czeka na nikogo czasem turysta zboczy ze szlaku zrobi sesję zdjęciową opuszczonego miejsca gdzie było kiedyś gwarno zdarza się że zbłakany pociąg przejedzie bez zatrzymania zagwiżdze i zniknie w oddali pozostawiając wiatr i świerszcze gdy jednak trafisz przypadkiem do zapomnianej stacyjki usiądź na ławce poczuj wiew historii i szept kolejowej muzyki	"Raba Niżna - Opuszczona stacyjka"
"Raba Niżna"	Na małej stacyjce stoją ludzie na peronie pojedynczo i parami nie chcą wyjeżdżać pośpieszne tu się nie zatrzymują tylko dwa osobowe - połączenie ze światem rano i wieczorem na odludziu nawet nadzieja przejeżdża bez zatrzymania tylko się uśmiecha i iskrzy pozostawia marzenia kolejne oczekiwanie i jak zwykle sadzę w oku
Nie żal na wzgórzu dziadek wsparty o znaleziony kostur patrzy bladymi oczami przed siebie o czym myśli i co zamierza jednak się uśmiecha słysząc z oddali ostrzegający sygnał parowozu który z wysiłkiem ciągnie za sobą sznur wagonów otulonych welonem czarnego dymu i białej pary staruszek były maszynista mocniej zacisnął w dłoni pomiętą czapkę - pamiątkę z pracy i ruszył ku przeznaczeniu teraz z lokomotywami parowymi nie żal odchodzić nie żal	"Most nad potokiem Łososina na trasie do Limanowej"
"Zimowy kurs towarowego składu"	Chlebowe pociągi pola suwalszczyzny rozkołysane śmigłami elektrowni wiatrowych ciagle pachną chlebem polodowcowe wgórza rozpamiętują historię skutecznie rozkradzionej kolei jako łup wojenny (trofiejny) czy zmartwychstaną kiedyś by ze zżętych pól wieźć ziarno do młynów dziś na nieistniejących torach nadal słychać pociągi wiozą pachnące bochny poległym
Ciebie wyrzeźbię Marcie nie obawiaj sie ostrza scyzorykiem uwolnię z kory wygładzę obejmę serdecznie i mocno przytulę zakosztujesz wolności nie łatwej wyboistej a jednak radosnej i pięknej takiej jak tęczowy pejzaż pól pośród których mknie pociąg ciągniony lokomotywą parową	"Podróż o zachodzie słońca"

"Kolej - Romantyczna przeszłość"	Ku kwiatom Z radością idę w baśń torów, przed siebie, drabiną pracy po szczeblach podkładów i śpiewam w rozjazdach kołami pociągów, zostawiając za sobą ślady swoich wspomnień. Nie jest istotny czas, który minął, choć z przyjemnością wracam do niego, dziś ważnym dla mnie jest dzień przyszłości, idę więc, dalej, naprzeciw kwiatom, okryty granatowym mundurem.
Odpowiedź Agacie śląska poetko pełna miłości wiary poezji i obaw pytasz czy w wierszach gwara akuratna będzie nikogo nie pytaj bądź sobą pisz bo słowa moc mają ogromną i hardość górniczych oskardów maczaj pióro w modrym atramencie umacniaj język który bardzo kochasz wątpliwości zostaw słabeuszom poezję twórz sercem i w świat rozsyłaj jak kolejarze węgiel pociągami w twych słowach siła i odwaga Barbórki	"Kolejowy świt"
"Rostarzewo"	Przyjechała wysiadła z pociągu w piątek stanęła na peronie trzynastym spojrzała w lewo w prawo i na wprost w kierunku wyjścia po namyśle ruszyła tanecznym krokiem zapewne mnie dostrzegła jeszcze chwila a obejmę przytulę całą od stóp do głów rozłożyłem ręce i czekałem aż wpadnie w objęcia upływały sekundy minuty cała wieczność i jeszcze dłużej ból niepewność zawód była to jeszcze jedna randka internetowa a pociąg odjechał w sieć niespełnienia
Pociąg marzeń zielone światło wolna droga szarpnięcie i jazda świat się porusza w przeciwnym kierunku my na przekór przed siebie nie wiemy dokąd zmierzamy i gdzie jest stacja końcowa czy marzenia zwieńczymy sukcesem czy nam się uda nie ważne pędzącej lokomotywy i tak nie dognimy zawsze będziemy tuż za nią ona odjedzie zostanie nadzieja być może cel naszej podróży	"Jazda po nasypie"
"Wiosna na Mazowszu"	* * * (otrzymałem) otrzymałem miejsce i bilet na ekspres jakże mi zazdrościli nikt nie wiedział że dzięki znajomościom umożliwiono mi spacery o peronie niepokoju szeptali zawistnie wytykali palcami chcąc także osiągnąć próg układów z zawiadowcą stacji gdy jednak nadjechał oczekiwany pociąg nie miałem już sił by zająć wskazane miejsce zobaczyłem tylko koniec ostatniego wagonu a dzień był najcieplejszy w roku ponieważ czułem na sobie zimne słońce
* * * (już na powitanie) już na powitanie podano mi z saturatora ocet i poczęstowano świstem pejcza budowaliśmy piramidy by zadośćuczynić wielkomałym za czyje grzechy postanowiłem uciec raz jeszcze w ostateczność na oślep i bez biletu odjechałem pierwszym lepszym pociągiem wyrzucono mnie oczywiście bez żadnych środków do życia ponowna decyzja - powrót w grupie łatwiej przetrwać odwróciłem się a rozbiegani po pustyni handlarze wołali cytrynada w woreczkach! niestety nie miałem już sił na rozwarcie zamurowanych gorącym piaskiem ust a była to ostatnia szansa przed rozdrobnieniem	"49-tka na bocznym torze"
"Warszawa Wsch. Terespolska 1913r."	Odrzucony złożyłem ręce jak do modlitwy może się i modliłem szukałem siebie zupełnie dobrze mi to wychodziło to dobry znak biłem także pięścią w czoło by stwierdzić że to nie halucynacje nie wiem a jednak ktoś głośno przez megafon krzyczał idioto to nie ten pociąg i coś tam jeszcze nadal nie potrafię zrozumieć dlaczego płomienny zapał ugaszony został wrzątkiem święconej wody
Pożegnanie ostateczne przyłożył ucho do szyny drżącej stukotem kół nadjeżdżającego pociągu melodia przyciąga i rytmem usypia naprężone ciało to jak wsłuchiwanie się w tętent kopyt stada rumaków gnanych wiatrem po stepie piękna pieśń narasta wraz z sygnałem ostrzegawczym lokomotywy - do bólu potem piano pianissimo swobodny lot duszy i zapłakane obrazy z lotu ptaka	"Zapomniana stacyjka"
"Poranny kurs"	Zabawa na torach główka od główki niby nic około metra z kawałkiem trudno stanąć w rozkroku a gdy się uda to nie zdążysz uskoczyć przed nadjeżdżającym interregio ze śliskich szyn spadasz jak dojrzały owoc uderzasz głową o betonowy podkład wirujące gwiazdki podsuwają obrazy 1435 roku na których wojska polsko-litewskie pokonują nad Świętą pod Wiłkomierzem Świdrygałę z Krzyżakami Świeta - rzeka świecona woda święta racja przytomniejesz na intensywnej terapii
zaduma kłęby iskier z komina lokomotywy oświetlają drogę torowiska szmer kół miarowym rytmem wzmaga narastające bicie serca za oknem zmieniające się kadry filmu cięte słupami telegraficznymi znaczą kolejne obrazy które określają cel podróży nastrój chwili wiedzie zmysły w zadumę a ciało w sen tylko konduktor zakłóca relaks duszy wołaniem bilety do kontroli	"Wolsztyńska stacja nocą"
"Perony wolsztyńskiej stacji"	Relaks gdy się czujesz zmęczony i chandra dokucza pójdź na dworzec nocą lokomotyw posłuchać buchają parą i dymem głośno sapią i syczą iskrami w niebo strzelają zrozumiesz wtedy że żyją zwierzysz się z problemów parowóz nic nie powie siądziesz potem na ławce i odpoczniesz sobie
Z sentymentem czerwona cegła ścian i sufit poczekalni kolejowe ozdoby przykuwają wzrok ekspresowo ucieka czas odmierzany kolistym zegarem zdobione filary peronowej wiaty stoją w karnym szeregu niby żołnierze na defiladzie wyznaczając granice peronu z oddali uśmiecha się żuraw który chce napoić spragniony parowóz wtulam się w odległe czasy o których nie miałem pojęcia stare dworce to historia naszych dziadów którzy odeszli wraz z lokomotywami parowymi zapomninam nawet o celu podróży gdy kasjerka pyta dokąd chcę jechać dziś patrząc na stacje skażone bussinnesem powracam wspomnieniami do kształtowych semaforów dyszących parą lokomotyw i dworców z niepowtarzalnym klimatem	"Rakoniewice"
"Parowozownia"	Podróż sentymentalna na zapomnianym torze tulą siebie stare parowozy wiatr otrzepuje kurz przeszłości i przesypuje rdzę jak piasek w klepsydrze żwawe kiedyś mocarze żelaznych dróg dziś z pustymi tendrami bez wody bez ognia w niebycie bez szans przeskoczenia wykolejnicy nikt nie chce podnieść ramion semafora mogłyby ruszyć na poszukiwanie przygód a snopy iskier z kominów tańczyłyby z kłębami pary w rytm kolejowej samby dusze lokomotyw żalą się ślepym torom bocznic końcowych stacji i czekają na sygnał oznajmiający że spadająca gwiazda spełni życzenie rozgrzeje kocioł i da zgodę na wyjazd do niespełnionych marzeń
* * * (to ona) to Ona zaraz po mojej śmierci nauczyła mnie rozróżniać istotę zżeranego przez robactwo ciała a najzwyklejszego snu to Ona wyprowadziła mnie z domu rozpusty do krainy w której tak czy owak bardziej pragnąłem Jej zmysłowej kobiecości ale pragnienie to było niestety nieosiągalne jak pejzaż z okna pędzącego lotem błyskawicy ekspresu po odzyskaniu przytomności dowiedziałem się że często odwiedzała mnie w szpitalu a te w białych czepkach nic nie wiedząc śmiały się z dziwaczki w cierniowej koronie że wpadła z trędowatym poetą	"Wyszków - Stacja kolejowa"
"Tkt48 z osobowym składem"	Życie jedziemy tym samym pociągiem czy celem podróży stacja końcowa alfabet zamyka się na zet albo omega jednak zawsze możemy dodać znak nieskończoności podróżni wsiadają wysiadają a on mknie zatrzymuje się na stacjach pośrednich tylko dla zaczerpniecia oddechu jak w przyrodzie gdzie życie umiera i się odradza ale trwa pasażerowie mają swoje przystanki nie zawsze wspólne często sprzeczne jak poglądy scierają się i kłócą wywołując spięcia cóż z tego że jedziemy w różnych wagonach pełny skład zawsze zmierza w tym samym kierunku a przed nami jakiś cel bardziej lub mniej określony
W pociągu Określony cel podróży ze stacji A wypełniony oczekiwaniem na godzinę zero. Cóż może robić pasażer podczas jazdy do stacji B? Czyta książkę albo patrzy na skaczące literki starej gazety wyciągnietej z pojemnika na odpadki trosk dnia codziennego lub ogląda powtarzające się obrazy, czasem ze zmienionymi detalami. O! Tu stała wczoraj dziewczyna z dzieckiem na rękach, a dziś pijany rowerzysta wisi na szlabanie i łapie równowagę po ledwo skończonej biesiadzie. Być może jesteś w byle jakim pociągu z sentymentem do minionej młodości, która nie przejmowała się drobiazgami, mając głowę pełną nadziei w chmurach. Najlepiej przyłóż czoło do szyby, zdrzemnij się by uciec od przyziemnych problemów z poziomu kratki ściekowej lub przemilczć życie.	"Skład z żółtym wagonem"
"Wolsztyn nocą"	Nad rogatkami liczę podkłady a cisza pieści uszy światło wesoło odbija się od główek szyn tory błyszczą jak drabina do nieba w oddali słychać nastrojowy klang dzwonka rogatki podobny do sygnaturki wzywającej na Anioł Pański myśli mieszają się z dymem buchającym z komina parowozu i znikają za ostatnim wagonem ktoś wymyślił i namalował ten idylliczny obraz który podziwiam z lotu ptaka nadal jednak nie rozumiem dlaczego pociąg przejechał ciszę a nade mną stoi krzyż św. Andrzeja
Udar społeczny ktoś przełożył zwrotnicę rozpędzone myśli wypadły ze ślepego toru słońce liże ostatnie włosy do zapalenia opon mózgowych ciało owinięte światłem niemocy reflektorów czuje ręce operacyjnego stołu czy to początkowa czy też końcowa stacja tej podróży znowu siedzę pod murem a obok towarzysz kapelusz na datki z oddali dobiega organowe requiem czas na modlitwę zastanawiam się kiedy znowu będę na właściwym torze o Boże!	"Kolejowy szlak przy potoku"

Więcej obrazów ==> GALERIA JERZEGO

Więcej poezji ==> WIERSZE JERZEGO