KOLEJ W SZTUCE KOLEJ INSPIRACJĄ ARTYSTÓW Paweł Wróbel (1913-1984)
Paweł Wróbel - urodził się w Katowicach-Szopienicach, w rodzinie górniczej. Sam również był górnikiem w kopalni Wieczorek. Od 1956 roku poświecił się malowaniu.
Jego obrazy wyróżniają się specyficznym stylem, polegającym na żywej kolorystyce, kompozycji pasowej, nagromadzeniu mnóstwa szczegółów,
układaniu kilku planów jednocześnie. Zdobył wyjątkowa sławę i popularność, jeden z najbardziej znanych śląskich malarzy nieprofesjonalnych, a zarazem członek tak zwanej grupy janowskiej.
Do jego ulubionych tematów należą sceny z życia potocznego osad peryferyjnych Katowic, zwyczaje górnicze, praca w kopalni, tradycje i wierzenia śląskie, pejzaż miejski Janowa i Szopienic.
Uprawiał także rzeźbę w węglu i w drewnie. Malował zazwyczaj sceny rodzajowe osadzone w śląskim krajobrazie, w którym dominowały charakterystyczne stożkowate hałdy, wysokie kominy, wieże wyciągowe kopalnianych szybów i czerwone budynki familoków. Twórczość Pawła Wróbla posłużyła za kanwę do stworzenia zilustrowanego obrazami humorystycznego słownika śląskiej mowy opartego o ciekawie brzmiące tradycyjne wyrażenia. Na obrazach Pawła Wróbla znajdujemy bowiem osoby, przedmioty i sytuacje, które sam autor określał językiem mu najbliższym, czyli ślőnską godką . I tak zobaczyć możemy hajerów robiących na grubie i bawiące się na placu lub grające w bala bajlte, odpoczywających starzików czy pasącą się cigę . W oddali widać wóz haderloka, a w cyrku występują kamele i elefanty. Na szopienickim rynku banka sunie po glajzach. Przy budach dziołchy stoją za rają po makrony i trzeba tylko jeden szpil do haje. Niektóre określenia w potocznej mowie przetrwały do dzisiaj, inne - dla starszych - pozostaną wspomnieniem z dzieciństwa, a dla młodszych - źródłem wiedzy o kulturze naszego regionu. |
||
"Pejzaż śląski", olej, wł. Muzeum Śląskie w Katowicach | ||
"Szopienickie Hałdy", olej na płótnie, Muzeum Śląskie, Katowice Chociaż w tym przypadku obrazy powstały z inspiracji przemysłowego Śląska to jednak kolej też jest nerwem tego regionu, a świadczy o tym widok pociągów, a także tramwajów w niektórych obrazach Pawła Wróbla |